 |
| Prof. Dr. Udo Steinbach |
Alman ordusunun Kürd Peşmergeleri eğitmesi, askeri yardımda bulunması, Savunma Bakanı ve askeri yetkililerin Kürdistan’I sık sık ziyaret etmesi ne anlama geliyor?
Almanya “ekonomik ve ticari çıkarları” için zaten Kürd bölgesinin kurulmasından bu yana yeterli girişimlerde bulunmuştur. Örneğin birçok kurum ve yatırımların yanında siyasi, diplomatik ve diğer alanlarda ilişkilerin derinleşmesi için Erbil’de Almanya konsolosluğu da açılmıştır. Bu şu anlama geliyor: Tabi ki tüm bu girişimler ve politikalar sonucunda gösteriyor ki Kürdistan Federe Bölgesi’nin siyasi hareket alanını biraz genişletmiş ve serbest hareket etmesine yardımcı olmuştur. Ancak şu anda yapılan yardımların arkasında gerçekten, özelikle vurgulamak istiyorum ticari çıkar politikalarının olduğuna fazla inanmıyorum.
Almanya’nın Kürdistan’a askeri yardımı, Almanya’nın dış politikasını terk ettiği anlamına mı gelir?
Kürdlere ağır silahların verilmesi tabi ki işi biraz karmaşıklaştırıyor. Özelikle Irak bu yardımları şüpheli bir şekilde yakında takip ediyor. Görünüyor ki Bağdat üzerinden Kürdlere yardım ve silahların gitmesi de birçok zorluklarla karşılanıyor ve Bağdat ile yapılan anlaşma ve ayarlamaların iyi yürümediği sık sık görülüyor. Ben şunu düşünüyorum, ortada açık olan şey Almanya, IŞİD ile mücadelede Kürdleri açık bir şekilde destekliyor ve yardım ediyor. Ancak Almanya bunun daha ötesi başka çıkarları göz önünde bulundurarak, Kürdistan’ın siyasi kaderini belirleyecek - Türkiye, Suriye, İran veya Irak’ta olsun - veya bölgede dengeleri değiştirecek başka hususlarda bir siyaset değişikliği konusunda herhangi bir işaret göremiyorum.
Kürdistan bağımsızlık yoluna giderse Almanya’nın tavrı ne olur?
Hayır. Bağımsız bir Kürdistan Almanya tarafından destek görmeyecektir. Ancak Kürdler’in bölgede yükselişi gözlemleniyor, kartları güçleniyor.
Neden?
Çünkü uluslararası camia olsun veya İran, Suriye, Irak veya Türkiye olsun bunlar da bağımsız bir Kürd devletini desteklemeyeceklerdir. Bir Kürd devletinin kurulmasına veya ilan edilmesine destek veren bir Almanya bu devletler tarafından bölgeden dıştalanacağını biliyor.
 |
Kürdistan Federe Bölgesi Devlet Başkani Mesud Barzanî 6 Şubat 2015 tarihinde
"Münih Güvenlik Konferansı organizatörü Wolfgang Ischinger tarafından karşılanıyor |
Biz Almanya olarak iki tarafla da siyasi ilişkiler içindeyiz. Ancak bu girişim Kürdlerin bağımsızlığına destek verdiği anlamına gelmiyor. Almanya şunu düşünüyor ve diyor ki: Kürdler IŞİD terörüne karşı en ön saflarda savaşıyor ve mücadele ediyor. Kürdlerin bu mücadelesi Almanya’nın güvenliğine de büyük katkı sağlıyor ve burada çıkarlarımız çakışıyor. Destek ve yardımlarımızı hak ediyorlar. Mesele bu.
 |
| 51. Münih Güvenlik Konferansı`nın yapıldığı Bayerischer Hof Oteli`nın önü: Barzanî Kürdler tarafından sevgi gösterileriyle Münih`te karışlanıyor/6 Şubat 2015/ |
 |
| 51. Münih Güvenlik Konferansı`nın yapıldığı Bayerischer Hof Oteli`nın hemen yaninda bulunan Odeonsplatz meydani: Barzanî Münih`te yaşayan Kürdler tarafından sevgi gösterileriyle Münih`te karışlanıyor/7 Şubat 2015 |
 |
| 51. Münih Güvenlik Konferansı`nın yapıldığı Bayerischer Hof Oteli`nın hemen yaninda bulunan Odeonsplatz meydani: Barzanî Münih`te yaşayan Kürdler tarafından sevgi gösterileriyle Münih`te karışlanıyor/7 Şubat 2015 |
Uzun vadede Kürdlerin IŞİD’e karşı mücadele edebilecek güç veya potansiyeleri var mı?
IŞİD ile mücadelede Almanya ve diğer müttefik güçleri ilerde de direkt olmasa da Kürdlere gereken destek ve yardımları yapmaya devam edeceklerdir. Bilindiği gibi IŞİD ile mücadele İran tarafından da yürütülüyor. İran Pasdarları Irak topraklarında bulunuyorlar ve orada IŞİD ile savaşıyorlar. İran askerleri Irak’a danışmanlık da yapıyorlar. Dediğim gibi Kürdler yalnız değiller. Göründüğü gibi IŞİD ile oldukça etkili olmasa da Irak ordusu, değişik Şii milisler ve İran askerleri de mücadele ediyorlar. Buna baktığımızda burda da yavaş bir şekilde olsa da bir cephe oluşuyor.
Suriye’deki durum nereye gidiyor. Esad iktidarda kalacak mı?
En büyük çelişki zaten burada. Sadece askeri olarak IŞİD’in yenilgiye uğratılması mümkün değildir. Sorunun siyasi olarak da çözümüne ihtiyaç vardır. Esad’ın iktidardan düşürülmemesi halinde Suriye de siyasi bir istikrarın oluşması mümkün görünmüyor. Bir taraftan uluslararası koalisyon IŞİD ile savaş yürütüyor, diğer taraftan ise Esad ile ilgili tüm dosyalar rafa kaldırılmış bulunuyor. Şu anda ise Rusya’nın inisiyatifi ile Moskova’da müzakereler yürütülüyor, burdan da ne çıkacağı bilinmiyor.
IŞİD’i kim destekliyor ve hangi güçlerden oluşuyor?
IŞİD’in büyük bölümü eski Baasçı asker, subay ve Saddam’ın ulusal muhafızlarından oluşuyor. Buna Suriye’deki Sünileri de ekleyebiliriz. Daha bunların çok paraları vardır ve bu paralarla silah satın alabilirler. Türkiye artık bunlara yardımda bulunmuyor, o eskiden idi. Katar ve Sudi Arabistan da artık desteklemiyor onları. Bu iki ülke de IŞİD’ın kendilerine yöneleceğinden korkuyorlar artık. IŞİD’ın sistematik olarak yeni silahlarla donatıldığına az ihtimal veriyorum. Bence Irak ordusundan ve Suriye ordusundan ele geçirdikleri silahları daha kullanıyorlar.
Alman toplumunun Kürdistan’a yardım yapılması konusundaki isteğinin nedeni nedir?
Alman kamuoyunun Kürdlere yapılan askeri ve silah yardımlarının verilmesine çekinceli yaklaştığı gözlemleniyor. Yine de bu konuda kesin olarak bir şey söylemek biraz zor. Bunlar zaten kamuoyu için çok önemli bir noktayı da oluşturmuyor. Burada kamuoyu da gerçekten nelerin olduğunu fazla kestiremiyor, çünkü hükümet de biraz saklambaçlı oynuyor, ne yaptığı veya yapmak istediği fazla anlaşılamıyor. ‘Kürdistan Bölgesi’ne yapılan yardımlar için parlamentonun onayı gerekiyor veya gerekmiyor’ tartışmaları ise gerçek bir kamuoyu tartışmasını teskil etmiyor. Tartışmalar daha çok dar siyasi bir çevre içinde yürütülüyor.
Bölgede Türkiye ne yapmak istiyor? Veya İran’nın bölgedeki rolünü nasıl görmek gerekir?
Türkiye’nin Suriye politikasında herhangi bir değişiklik yok. Türkiye başta olduğu gibi şimdi de Suriye’ye bir askeri müdahale yapılmasından yana. Ve Suriye’ye bir askeri müdahalede bulunmadığı sürece Türkler hiç birşey yapmak istemiyorlar. Ve bu arada çeşitli kılıflara giriyorlar ve klaviyenin çeşitli tuşlarına parmak basarak zamanlarını geçiriyorlar: Biraz sekuler muhalefet veya biraz Nusra Cephesi veya IŞİD veya Müslüman Kardeşlere arka çıkıyorlar ve tüm bunlara birazcık göz kırpıyorlar. Esnek oynuyorlar ancak açık bir askeri müdahale, Erdoğan bunu sürekli tekrarlıyor onun için. Ağustos 2013’te de bunu umuyorlardı, yapılmadığı sürece uluslararası müttefik güçlere gereken desteği vermeyeceklerini belirtiyorlar ve bunu da yapıyorlar.
Iran`a gelince. Iran konsequent bir siyaset izliyor ve açık bir şekilde suni radikal örgütlere karşı koyuyor. Esad rejimini ve Bağdat`daki Şii rejimi de açık bir sekilde destekliyor.
Tüm bunlara baktığımızda hiçbir komşu ülke Kürdlerin bağımısızlığına razı görünmüyor. Türkiye ile Kürdistan Bölgesi arasındaki ticari-ekonomik ilişkilerde bir gerileme olduğu görülüyor. Türkiye, Irak’ta bağımsız bir Kürd devletinın ilanına razı olmaz ve karşıdır, çünkü en büyük korkusu kendi Kürdleri ve bağımsızlık fikrinin tüm Kürdleri harakete gecirebileceği korkusudur. Suriye’deki Kürdlerin Türkiye tarafından destek görmemesinin nedeni de budur. Türkiye her koşulda bunun önüne geçmeye çalışıyor. Barış sürecine de baktığımızda Türkiye’nin bununla gerçekten ne yapmak istediği kapalı bir kutu gibi tutuluyor.
Mülakat ve fotolar: Reşad Ozkan
Kürdçe/Türkçe yayınlanan "BasHaber" gazetesinın
(http://basnews.com/tr/)
40. Sayısında yayınlanmıştır.
(9 Şubat 2015)
URL: http://basnews.com/tr/interviews/2015/02/16/prof-udo-steinbach-bolgede-kurd-karti-gucleniyor/
